Tầm Soát Ung Thư Gan: Ai Cần Kiểm Tra Sớm Để Phát Hiện Bệnh Kịp Thời?
- Trung tâm Phẫu thuật Gan mật & Tiêu hóa Nhiệt đới
- 1 thg 3
- 7 phút đọc
Đã cập nhật: 25 thg 3
Ung thư gan là một trong những bệnh ung thư phổ biến và nguy hiểm nhất hiện nay, nhưng lại có thể phòng ngừa và phát hiện sớm nhờ tầm soát định kỳ. Đáng tiếc, do triệu chứng thường không rõ ràng ở giai đoạn đầu, nhiều người chỉ phát hiện bệnh khi đã quá muộn. Vậy ai là người có nguy cơ cao mắc ung thư gan và nên thực hiện tầm soát sớm? Hãy cùng các bác sỹ chuyên khoa Trung tâm Phẫu thuật Gan mật - Tiêu hóa tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!
1. Tầm soát ung thư gan là gì?
Tầm soát ung thư gan là quá trình kiểm tra định kỳ nhằm phát hiện ung thư gan ngay từ giai đoạn sớm, ngay cả khi chưa có triệu chứng. Điều này giúp nâng cao hiệu quả điều trị, cải thiện tiên lượng bệnh và tăng tỷ lệ sống sót cho bệnh nhân.
Ung thư gan thường tiến triển âm thầm và khó nhận biết trong giai đoạn đầu. Vì vậy, những người thuộc nhóm nguy cơ cao khi phát hiện ung thư gan ở giai đoạn sớm giúp tăng khả năng thành công khi phẫu thuật, tạo điều kiện cho bệnh nhân hồi phục nhanh chóng và hạn chế biến chứng.
Ngược lại, khi ung thư đã di căn, việc kiểm soát bệnh trở nên vô cùng khó khăn. Lúc này, khối u không chỉ ảnh hưởng đến gan mà còn lan rộng sang nhiều cơ quan khác, khiến sức khỏe suy giảm nghiêm trọng. Điều trị ở giai đoạn muộn đòi hỏi nhiều thời gian, công sức và chi phí lớn.
2. Ai cần tầm soát ung thư gan?
Không phải ai cũng cần tầm soát ung thư gan định kỳ. Tuy nhiên, những nhóm đối tượng dưới đây có nguy cơ cao mắc bệnh và nên chủ động kiểm tra sức khỏe gan thường xuyên:
2.1. Người mắc viêm gan B, C mãn tính
Viêm gan virus, đặc biệt là viêm gan B và C, là nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan và ung thư gan. Virus có thể tồn tại lâu dài trong cơ thể, gây tổn thương gan nghiêm trọng theo thời gian.
Người nhiễm viêm gan B mãn tính có nguy cơ bị ung thư gan cao gấp 50 - 100 lần so với người không nhiễm.
Viêm gan C có thể dẫn đến xơ gan và làm tăng nguy cơ ung thư gan lên gấp 15 - 20 lần.
Ngoài ra, những người bị viêm gan D đồng nhiễm với viêm gan B cũng có nguy cơ cao hơn.
2.2. Người bị xơ gan
Xơ gan, do bất cứ nguyên nhân nào ( viêm gan virus, rượu bia hay gan nhiễm mỡ) đều làm tăng nguy cơ ung thư gan. Khi gan bị tổn thương nặng, các tế bào gan có thể đột biến và hình thành khối u ác tính.
Xơ gan giai đoạn mất bù có nguy cơ tiến triển thành ung thư cao hơn so với xơ gan còn bù.
Những người thường xuyên sử dụng rượu bia trong thời gian dài có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
2.3. Người mắc gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD)
Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) xảy ra khi có sự tích tụ mỡ trong gan, gây viêm và tổn thương gan. Nếu không kiểm soát tốt, bệnh có thể tiến triển thành xơ gan và ung thư gan.
Người mắc hội chứng chuyển hóa như béo phì, tiểu đường tuýp 2 cũng có nguy cơ cao hơn.
2.4. Người có bệnh gan di truyền
Một số bệnh gan di truyền như thừa sắt (hemochromatosis), bệnh Wilson, thiếu hụt alpha-1 antitrypsin cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan.
2.5. Người có tiền sử gia đình mắc ung thư gan
Những người có cha mẹ, anh chị em ruột bị ung thư gan có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Điều này có thể liên quan đến yếu tố di truyền hoặc thói quen sinh hoạt chung trong gia đình.
2.6. Những người thường xuyên tiếp xúc với hóa chất độc hại
Những người làm việc trong môi trường có nhiều hóa chất độc hại như aflatoxin (chất sinh ung thư có trong thực phẩm mốc) có nguy cơ cao hơn.
3. Khi nào nên bắt đầu tầm soát ung thư gan?
Việc tầm soát ung thư gan cần được thực hiện theo đúng độ tuổi và tần suất phù hợp với từng nhóm nguy cơ:
Người mắc viêm gan B mãn tính: Nam giới nên bắt đầu tầm soát từ 40 tuổi, nữ giới từ 50 tuổi.
Người bị xơ gan: Cần tầm soát ngay sau khi được chẩn đoán, không phụ thuộc vào độ tuổi.
Tần suất tầm soát: Những người có nguy cơ cao nên kiểm tra định kỳ mỗi 6 tháng/lần.
4. Các phương pháp tầm soát ung thư gan phổ biến
Hiện nay, chưa có xét nghiệm tiêu chuẩn duy nhất để phát hiện ung thư gan. Thay vào đó, các phương pháp dưới đây thường được kết hợp để tăng độ chính xác:
4.1. Siêu âm gan
Siêu âm là phương thức chẩn đoán hình ảnh được lựa chọn để sàng lọc HCC vì nó không tốn kém, không xâm lấn, dễ kiếm, khá chính xác và được dung nạp tốt . Tuy nhiên, độ nhạy của riêng siêu âm trong việc phát hiện HCC giai đoạn đầu ở những bệnh nhân bị xơ gan được báo cáo là khoảng 45%. Độ nhạy của siêu âm bị ảnh hưởng bởi công nghệ và kinh nghiệm của người thực hiện. Do đó, sàng lọc siêu âm nên được thực hiện tại các trung tâm chuyên khoa bởi các kỹ thuật viên và bác sĩ lâm sàng được đào tạo bài bản.
4.2. Xét nghiệm chỉ dấu khối u (AFP – Alpha-fetoprotein)
Xét nghiệm AFP giúp phát hiện sự gia tăng của protein AFP trong máu, một dấu hiệu có thể liên quan đến ung thư gan. Tuy nhiên, chỉ số này có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khác nên không thể dùng đơn lẻ để chẩn đoán bệnh.
4.3. Chụp CT hoặc MRI gan
Chụp CT (cắt lớp vi tính): Giúp cung cấp hình ảnh chi tiết về gan, phát hiện khối u nhỏ mà siêu âm có thể bỏ sót.
Chụp MRI: Được sử dụng để đánh giá chính xác hơn về cấu trúc khối u trong gan.
5. Lưu ý quan trọng khi tầm soát ung thư gan
Kết quả tầm soát có thể cho âm tính giả hoặc dương tính giả. Nếu phát hiện bất thường, cần làm thêm xét nghiệm chuyên sâu.
Người có nguy cơ cao nên duy trì lịch tầm soát định kỳ, không nên chủ quan khi chưa có triệu chứng.
Thay đổi lối sống lành mạnh, hạn chế rượu bia, kiểm soát cân nặng và tiêm phòng viêm gan B là những biện pháp quan trọng giúp giảm nguy cơ ung thư gan.
Để có kết quả chính xác và đáng tin cậy, bạn nên thực hiện tầm soát ung thư gan tại các cơ sở y tế uy tín, có trang thiết bị hiện đại và đội ngũ bác sĩ chuyên khoa gan mật.
Kết luận
Ung thư gan là căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phát hiện sớm nhờ tầm soát định kỳ. Những người có nguy cơ cao như người mắc viêm gan B, C, xơ gan, gan nhiễm mỡ hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh nên chủ động kiểm tra sức khỏe gan thường xuyên.
Nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao, đừng chờ đợi! Hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn và thực hiện tầm soát ung thư gan kịp thời, bảo vệ sức khỏe cho chính mình và gia đình.
Địa chỉ điều trị ung thư gan uy tín
Trung tâm Phẫu thuật Gan mật - Tiêu hóa là một trong những cơ sở hàng đầu trong tư vấn, tầm soát và điều trị ung thư gan. Trung tâm cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện với các phương pháp điều trị tiên tiến như phẫu thuật, đốt sóng cao tần (RFA), nút mạch hóa chất, điều trị toàn thân bằng thuốc nhắm đích, liệu pháp miễn dịch và kháng thể đơn dòng.
Không gian điều trị được thiết kế hiện đại, với phòng bệnh, cơ sở vật chất tiện nghi, mang lại cảm giác thoải mái và riêng tư cho người bệnh.
Đội ngũ y bác sĩ tại Trung tâm Phẫu thuật Gan mật - Tiêu hóa có chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm trong điều trị ung thư gan. Các bác sĩ luôn cập nhật những tiến bộ y khoa mới nhất, áp dụng phác đồ điều trị theo tiêu chuẩn quốc tế, giúp tối ưu hóa hiệu quả điều trị và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.
Địa chỉ: Tầng 3 khoa Ngoại, phòng 213 Phòng khám Gan mật - Tiêu hóa, Thôn Bầu, Xã Kim Chung, Huyện Đông Anh, Hà Nội
Điện thoại: 0339 000 533 - Giám đốc: Tiến sĩ Bs Nguyễn Minh Trọng
Email: ganmat.nhietdoitw@gmail.com
Tài liệu tham khảo
1. Loomba, Rohit, et al. (2020), "AGA Clinical Practice Update on Screening and Surveillance for Hepatocellular Carcinoma in Patients With Nonalcoholic Fatty Liver Disease: Expert Review", Gastroenterology. 158(6), pp. 1822-1830.
2. Sangro, Bruno, et al. (2025), "EASL Clinical Practice Guidelines on the management of hepatocellular carcinoma", Journal of Hepatology. 82(2), pp. 315-374.
3. Singal, Amit G., et al. (2023), "AASLD Practice Guidance on prevention, diagnosis, and treatment of hepatocellular carcinoma", Hepatology. 78(6), pp. 1922-1965.
4. Frenette, C. T., et al., "A Practical Guideline for Hepatocellular Carcinoma Screening in Patients at Risk"(2542-4548 (Electronic)).
Comments