U máu gan: Phát hiện, điều trị và tiên lượng từ góc nhìn chuyên gia gan mật tiêu hóa
- Trung tâm Phẫu thuật Gan mật & Tiêu hóa Nhiệt đới
- 15 thg 5
- 8 phút đọc
Tại Trung tâm Phẫu thuật Gan mật và Tiêu hóa - Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực gan mật tiêu hóa thường xuyên tiếp nhận các ca bệnh được chẩn đoán tình cờ u máu gan trong quá trình khám sức khỏe tổng quát. Dù là một tổn thương lành tính, u máu gan vẫn khiến không ít người lo lắng. Vậy u máu gan thực sự là gì? Có nguy hiểm không? Khi nào cần điều trị? Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh lý này từ góc độ chuyên môn.
U máu gan là gì?
U máu gan là một dạng tổn thương lành tính phổ biến nhất tại gan, thường được phát hiện tình cờ khi người bệnh đi siêu âm ổ bụng trong các đợt khám sức khỏe định kỳ. Tuy không phải là một bệnh lý ác tính, nhưng việc nắm rõ thông tin về u máu gan giúp người bệnh yên tâm theo dõi và tránh can thiệp không cần thiết. Nguyên nhân u máu gan chưa rõ dàng, được cho là do dị dạng mạch máu bẩm sinh hoặc u hamartoma, phát triển do giãn mạch chứ không do tăng sinh tế bào.
Tỷ lệ mắc u máu gan
Tỷ lệ mắc u máu gan dao động từ 0,4% đến 20% trong dân số, là một trong những bệnh lý gan mật tiêu hóa lành tính thường gặp nhất. Bệnh có thể xảy ra ở mọi độ tuổi, nhưng chủ yếu phát hiện ở người trong độ tuổi 30 đến 50. Phụ nữ có tỷ lệ mắc cao hơn nam giới khoảng ba lần. Sự phát triển của khối u có thể bị ảnh hưởng bởi hormone estrogen, do đó u máu gan có thể tăng kích thước trong thời kỳ mang thai hoặc khi điều trị nội tiết, mặc dù cơ chế chính xác chưa được xác định rõ.
Đặc điểm hình thái của u máu gan
Phần lớn u máu gan có kích thước nhỏ hơn 5 cm và chỉ có một khối u đơn độc. Tuy nhiên, khoảng 40% trường hợp có thể có nhiều khối u. Khi khối u có kích thước từ 10 cm trở lên, được gọi là u máu khổng lồ. Hình ảnh siêu âm cho thấy u thường có cấu trúc đồng nhất, tăng âm rõ với viền đều, ranh giới rõ ràng. Trên bề mặt cắt của khối u, mô có màu nâu đến đỏ, đôi khi xuất hiện các ổ xuất huyết nhỏ hoặc vùng xơ hóa. Đặc điểm này hỗ trợ quá trình phân biệt với các khối u gan khác, đặc biệt là ung thư biểu mô tế bào gan.
Triệu chứng lâm sàng bệnh u máu gan
4.1 Trường hợp không triệu chứng
Phần lớn bệnh nhân không có biểu hiện lâm sàng rõ ràng và chỉ tình cờ phát hiện u máu gan trong khi siêu âm hoặc làm các xét nghiệm hình ảnh vì lý do khác. Đây là dạng thường gặp nhất và cũng là lý do vì sao nhiều người lần đầu nghe đến chẩn đoán này thường cảm thấy hoang mang. Tuy nhiên, với sự tư vấn kịp thời từ các chuyên gia gan mật tiêu hóa, người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm sống khỏe mạnh mà không cần lo lắng quá mức.
4.2 Trường hợp có triệu chứng
Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể cảm thấy đau tức hoặc đầy bụng vùng hạ sườn phải. Các triệu chứng khác ít gặp hơn bao gồm buồn nôn, chán ăn hoặc cảm giác no sớm, đặc biệt khi khối u lớn chèn ép lên các cơ quan lân cận. Một số bệnh nhân có thể xuất hiện tình trạng đau bụng cấp tính nếu xảy ra huyết khối hoặc chảy máu trong u, gây căng bao gan và dẫn đến viêm. Đặc biệt, trường hợp khối u vỡ vào đường mật có thể gây chảy máu đường mật, đây là biến chứng hiếm nhưng nguy hiểm cần theo dõi sát. Khi có dấu hiệu bất thường, người bệnh nên thăm khám tại các cơ sở y tế chuyên sâu để được đánh giá toàn diện.
Chẩn đoán u máu gan
5.1 Siêu âm bụng
Siêu âm là công cụ đầu tiên được sử dụng để chẩn đoán u máu gan. Đặc điểm gợi ý bao gồm tổn thương tăng âm, ranh giới rõ ràng, đồng nhất và có kích thước nhỏ hơn 2 cm. Nếu bệnh nhân không có tiền sử xơ gan, viêm gan B mạn tính hoặc bệnh lý ác tính ngoài gan, siêu âm có thể đủ để xác định đây là u máu lành tính. Việc phát hiện sớm qua siêu âm giúp tránh các can thiệp không cần thiết, giảm thiểu rủi ro và chi phí y tế không cần thiết cho người bệnh.
5.2 Chẩn đoán bằng CT scan hoặc MRI
Trong các trường hợp hình ảnh siêu âm không điển hình, hoặc bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao như xơ gan hay viêm gan B, cần thực hiện thêm chụp CT hoặc MRI để xác định chẩn đoán và loại trừ khả năng tổn thương ác tính. MRI đặc biệt có giá trị trong việc xác định bản chất tổn thương nhờ độ phân giải mô mềm cao và khả năng hiển thị mạch máu rõ ràng. Phối hợp chẩn đoán hình ảnh cùng chuyên khoa gan mật là yếu tố then chốt để đưa ra hướng xử trí phù hợp.
Chẩn đoán phân biệt u máu gan và bệnh khác
Hình ảnh u máu gan đôi khi có thể bị nhầm lẫn với ung thư biểu mô tế bào gan hoặc tổn thương di căn gan. Vì vậy, khi hình ảnh không điển hình hoặc bệnh nhân có nguy cơ ung thư cao, cần thăm khám và chẩn đoán tại các cơ sở chuyên sâu về gan mật tiêu hóa để tránh sai sót trong xử trí. Sự phối hợp giữa các chuyên gia chẩn đoán hình ảnh, bác sĩ nội khoa gan mật và phẫu thuật viên là rất quan trọng. Đôi khi cần sinh thiết nếu vẫn còn nghi ngờ sau khi đã thực hiện đầy đủ các kỹ thuật hình ảnh tiên tiến.
Xét nghiệm liên quan
Các xét nghiệm chức năng gan thường trong giới hạn bình thường nếu không có biến chứng. Trong các trường hợp hiếm gặp như u bị huyết khối, chảy máu hay chèn ép đường mật, xét nghiệm có thể ghi nhận các chỉ số men gan tăng nhẹ. Dù vậy, xét nghiệm không phải công cụ chính để chẩn đoán u máu gan. Vai trò của xét nghiệm thường là để loại trừ các nguyên nhân khác hoặc đánh giá mức độ ảnh hưởng chức năng gan nếu có biến chứng. Bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm về virus viêm gan B, C hoặc các chất chỉ điểm ung thư gan nếu cần thiết.
Điều trị u máu gan
8.1 Không điều trị nếu không triệu chứng
Đối với người bệnh không có triệu chứng và tổn thương điển hình trên hình ảnh học, không cần điều trị cũng như không cần theo dõi hình ảnh định kỳ nếu không có yếu tố nguy cơ tiến triển thành ung thư gan. Việc theo dõi không cần thiết có thể gây lo lắng không đáng có cho người bệnh và làm tăng chi phí y tế không cần thiết. Tuy nhiên, bác sĩ vẫn có thể hẹn tái khám định kỳ nếu u máu có kích thước gần ngưỡng lớn hoặc có thay đổi nhẹ về hình thái.
8.2 Can thiệp nếu có triệu chứng
Nếu bệnh nhân có triệu chứng kéo dài hoặc nghi ngờ biến chứng như đau bụng thường xuyên, đầy bụng hoặc khó tiêu, cần thăm khám với bác sĩ chuyên khoa gan mật để đánh giá và cân nhắc điều trị. Phẫu thuật chỉ được xem xét trong trường hợp khối u khổng lồ, có nguy cơ vỡ hoặc gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm cắt bỏ phần gan chứa khối u, phẫu thuật nội soi hoặc phương pháp nút mạch máu chọn lọc (embolization). Quyết định điều trị luôn cần cá nhân hóa, có sự tư vấn từ hội đồng chuyên môn đa ngành.
Tiên lượng bệnh u máu gan
U máu gan là tổn thương lành tính có tiên lượng rất tốt. Đa phần các trường hợp không cần điều trị và không gây biến chứng lâu dài. Tốc độ phát triển khối u rất chậm và hiếm khi tiến triển thành ác tính. Tuy nhiên, với các trường hợp có yếu tố nguy cơ cao như viêm gan B hoặc xơ gan, người bệnh cần được chẩn đoán và theo dõi tại các trung tâm chuyên sâu. Việc duy trì chế độ ăn uống khoa học, hạn chế rượu bia và kiểm soát các bệnh lý nền như đái tháo đường, tăng huyết áp cũng góp phần quan trọng trong việc bảo vệ gan và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.
Chế độ sinh hoạt cho người có u máu gan
Mặc dù u máu gan là tổn thương lành tính, người bệnh vẫn cần duy trì chế độ sinh hoạt hợp lý để bảo vệ gan và ngăn ngừa nguy cơ tiến triển. Thứ nhất, hạn chế tối đa việc sử dụng rượu bia và các chất độc hại với gan như thuốc lá, thuốc không rõ nguồn gốc hoặc thảo dược chưa kiểm chứng. Thứ hai, chế độ ăn uống nên ưu tiên rau xanh, hoa quả tươi, chất đạm lành mạnh từ cá, thịt trắng và các loại đậu. Tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ, chế biến sẵn hoặc chứa phụ gia hóa học. Ngoài ra, người bệnh nên duy trì cân nặng ổn định, tập thể dục đều đặn với cường độ phù hợp như đi bộ, yoga hoặc bơi lội. Việc ngủ đủ giấc, giảm stress và khám sức khỏe định kỳ cũng rất cần thiết để theo dõi chức năng gan và sớm phát hiện các bất thường nếu có. Trong mọi trường hợp, cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc hay thực phẩm chức năng nào.
Địa chỉ điều trị u máu gan uy tín
Trung tâm Phẫu thuật Gan mật - Tiêu hóa là một trong những cơ sở hàng đầu trong tư vấn, tầm soát và điều trị u máu gan. Trung tâm cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện với các phương pháp điều trị tiên tiến như phẫu thuật, đốt sóng cao tần (RFA), nút mạch hóa chất, điều trị toàn thân bằng thuốc nhắm đích, liệu pháp miễn dịch và kháng thể đơn dòng.
Không gian điều trị được thiết kế hiện đại, với phòng bệnh, cơ sở vật chất tiện nghi, mang lại cảm giác thoải mái và riêng tư cho người bệnh.
Đội ngũ y bác sĩ tại Trung tâm Phẫu thuật Gan mật - Tiêu hóa có chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm trong điều trị u máu gan. Các bác sĩ luôn cập nhật những tiến bộ y khoa mới nhất, áp dụng phác đồ điều trị theo tiêu chuẩn quốc tế, giúp tối ưu hóa hiệu quả điều trị và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.
Địa chỉ: Tầng 3 khoa Ngoại, phòng 213 Phòng khám Gan mật - Tiêu hóa, Thôn Bầu, Xã Kim Chung, Huyện Đông Anh, Hà Nội
Điện thoại: 0339 000 533 - Giám đốc: Tiến sĩ Bs Nguyễn Minh Trọng
Email: ganmat.nhietdoitw@gmail.com
Comments