Phẫu thuật gan cho bệnh nhân suy tim: Hành trình sống còn từ một ca đại phẫu đặc biệt
- Trung tâm Phẫu thuật Gan mật & Tiêu hóa Nhiệt đới
- 28 thg 7
- 5 phút đọc
Khi phẫu thuật gan trở thành một bài toán tim mạch
Trong nhiều trường hợp, phẫu thuật gan – đặc biệt là cắt gan – là lựa chọn điều trị cần thiết cho các bệnh lý như ung thư biểu mô tế bào gan (HCC), u tuyến mật hay tổn thương khu trú lớn. Tuy nhiên, không phải lúc nào phẫu thuật cũng chỉ là “chuyện của gan”.
Đối với người bệnh có bệnh nền tim mạch, việc can thiệp ngoại khoa lại trở thành một cuộc đua sinh tử đòi hỏi sự chính xác đến từng chỉ số huyết động học. Bởi chỉ cần một thay đổi nhỏ về huyết áp, một dao động trong nhịp tim hay tình trạng rối loạn đông máu cũng có thể dẫn đến suy tim cấp, đột quỵ hoặc rối loạn đa cơ quan.
Trường hợp nam bệnh nhân 56 tuổi quê Hải Phòng là một ví dụ điển hình. Anh có tiền sử suy tim độ 2, EF 48%, tăng huyết áp, đái tháo đường type 2 phụ thuộc insulin và hẹp động mạch vành – tất cả đều là yếu tố nguy cơ cao khi cần phải phẫu thuật. Khối u gan trái kích thước lớn (12–13 cm), hoại tử trung tâm và ngấm thuốc mạnh trên hình ảnh CT cho thấy khả năng cao là ung thư biểu mô tế bào gan.
Phẫu thuật gan mật tiêu hóa nhiệt đới trong trường hợp suy tim: Tính mạng nằm ở từng bước chuẩn bị
Phẫu thuật gan mật tiêu hóa nhiệt đới không đơn giản là “cắt bỏ khối u”, mà là tổng hòa của đánh giá chức năng gan, dự trữ gan còn lại, khả năng chịu đựng phẫu thuật của người bệnh và tiên lượng hậu phẫu.
Ở bệnh nhân này, điều khiến ekip lo ngại không phải là kỹ thuật cắt gan – bởi khối u nằm gọn trong thùy trái, có thể xử trí bằng phẫu thuật cắt gan trái thông thường – mà là trái tim đang hoạt động yếu. Chức năng tim (EF 48%) thấp đồng nghĩa với việc tim bơm máu kém hiệu quả, dễ bị quá tải nếu huyết áp biến động hoặc mất máu nhiều.
Thêm vào đó, bệnh nhân đang sử dụng thuốc chống đông đường uống – một yếu tố nguy hiểm trong các ca mổ có nguy cơ chảy máu cao như cắt gan. Không thể ngừng thuốc quá sớm vì sợ tạo cục máu đông, nhưng cũng không thể để thuốc còn tác dụng khi mổ vì dễ dẫn đến chảy máu không kiểm soát. Đây là bài toán phức tạp đòi hỏi phối hợp liên chuyên khoa.
Hội chẩn liên chuyên khoa: Chiếc chìa khóa cho ca đại phẫu sống còn
Bệnh nhân được hội chẩn liên tục giữa các chuyên khoa: Ngoại Gan mật, Gây mê hồi sức, Tim mạch học can thiệp và Huyết học truyền máu. Một phác đồ riêng được thiết kế cẩn trọng:
Điều chỉnh thuốc tim mạch để ổn định huyết động trước mổ
Ngừng thuốc chống đông đúng quy trình, sử dụng cầu nối bằng heparin nếu cần
Theo dõi sát các chỉ số đông máu: PT, APTT, D-Dimer, Fibrinogen
Đánh giá dự trữ gan còn lại bằng volumetry (đo thể tích gan còn lại)
Chuẩn bị sẵn các chế phẩm máu, thuốc vận mạch, thiết bị theo dõi huyết động liên tục
Toàn bộ quy trình chuẩn bị kéo dài nhiều ngày, với mục tiêu cao nhất: phẫu thuật an toàn, ít mất máu, hồi phục sớm.
Ca phẫu thuật diễn ra suôn sẻ – kết quả đến từ sự chuẩn bị kỹ lưỡng
Sau khi tất cả các chỉ số được ổn định, ca phẫu thuật cắt gan trái được tiến hành dưới gây mê hồi sức kiểm soát chặt chẽ. Thời gian mổ kéo dài gần 3 giờ đồng hồ, khối u được cắt trọn vẹn, không có biến chứng mất máu, không cần truyền máu, huyết áp và nhịp tim ổn định suốt ca mổ.
Sau mổ, bệnh nhân được chuyển thẳng vào khu hồi sức cấp III, nơi được theo dõi 24/7 với máy đo huyết động liên tục và xét nghiệm máu hàng ngày. Sau 7 ngày, bệnh nhân tỉnh táo hoàn toàn, ăn uống tốt, tự đi lại nhẹ nhàng và đủ điều kiện xuất viện.
Những điều người bệnh cần lưu ý: Có bệnh nền tim mạch vẫn có thể điều trị u gan
Ca bệnh đặc biệt này là minh chứng rõ ràng rằng, phẫu thuật gan mật tiêu hóa nhiệt đới vẫn hoàn toàn khả thi ở người có bệnh nền nặng nếu được phát hiện kịp thời và có phương án điều trị phù hợp. Một số điều quan trọng người bệnh nên lưu tâm:
1. Suy tim không đồng nghĩa với “không thể mổ”
Chìa khóa không nằm ở chẩn đoán suy tim, mà là ở mức độ kiểm soát và chuẩn bị trước mổ. Với EF trên 40%, nếu được xử trí đúng cách, bệnh nhân hoàn toàn có thể chịu đựng được đại phẫu, đặc biệt nếu có ekip gây mê hồi sức giàu kinh nghiệm.
2. Thuốc chống đông và phẫu thuật gan: cần quản lý cẩn trọng
Dừng thuốc chống đông sai cách dễ dẫn đến tắc mạch, còn không dừng đúng lại có thể gây xuất huyết. Do đó, tuyệt đối không tự ý ngừng thuốc trước mổ – việc này cần có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
3. Khám định kỳ là cách tốt nhất để phát hiện u gan ở giai đoạn còn điều trị được
Đặc biệt với người có viêm gan B/C, tiểu đường, béo phì, rối loạn mỡ máu, nên tầm soát u gan định kỳ bằng siêu âm bụng và AFP (chỉ số chất chỉ điểm ung thư gan) mỗi 6 tháng.
Trung tâm Phẫu thuật Gan mật – Tiêu hóa, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương: Chuyên điều trị các ca bệnh phức tạp, bệnh nền nặng
Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa nhiều năm kinh nghiệm và hệ thống hỗ trợ chuyên sâu từ Gây mê hồi sức, Tim mạch, Hồi sức tích cực, Trung tâm Phẫu thuật Gan mật Tiêu hóa – Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương tự hào là địa chỉ uy tín điều trị các bệnh lý gan mật phức tạp, bao gồm cả u gan trên nền bệnh tim mạch, tiểu đường, viêm gan mạn tính, xơ gan… Mỗi bệnh nhân được cá nhân hóa phác đồ điều trị – bởi chúng tôi hiểu rằng, không có ca nào là giống nhau, và an toàn của người bệnh luôn là ưu tiên hàng đầu.
Địa chỉ: Tầng 3 khoa Ngoại, phòng 213 Phòng khám Gan mật - Tiêu hóa, Thôn Bầu, Xã Kim Chung, Huyện Đông Anh, Hà Nội
Điện thoại: 0339 000 533 - Giám đốc: Tiến sĩ Bs Nguyễn Minh Trọng
Email: ganmat.nhietdoitw@gmail.com
Bình luận