U Máu Gan: Nguyên Nhân, Triệu Chứng, Chẩn Đoán & Điều Trị

Trung tâm Phẫu thuật Gan mật & Tiêu hóa Nhiệt đới
5 thg 12
6 phút đọc

1. Định nghĩa

U máu gan là khối u gan lành tính phổ biến. Các tổn thương này bao gồm các khoang chứa máu được nuôi dưỡng bởi tuần hoàn động mạch gan, với thành được lót bởi một lớp tế bào nội mô duy nhất..

U máu gan thường được chẩn đoán ngẫu nhiên trong quá trình khám sức khỏe định kỳ.

2. Tỷ lệ gặp

U máu gan là tổn thương gan lành tính hay gặp nhất, tỷ lệ gặp 0.4-20%. Nguyên nhân gây u máu gan chưa được hiểu đầy đủ. Người ta cho rằng chúng là dị dạng mạch máu hoặc u hamartoma có nguồn gốc bẩm sinh, to ra do giãn mạch chứ không phải do tăng sản hoặc phì đại

U máu gan có thể gặp ở mọi lứa tuổi; tuy nhiên, phần lớn các tổn thương (60 đến 80 phần trăm) được chẩn đoán trong độ tuổi từ 30 đến 50. Ở người lớn, u máu gan thường xảy ra ở phụ nữ với tỷ lệ khoảng 3:1. U máu gan có thể tăng kích thước trong thời kỳ mang thai hoặc khi điều trị bằng estrogen; nhưng cơ chế chính xác của ảnh hưởng của hormone vẫn chưa rõ ràng

U máu thường đơn độc, nhưng có thể có nhiều tổn thương ở 40 phần trăm bệnh nhân . Phần lớn là nhỏ (<5 cm), trong khi kích thước dao động từ vài milimét đến hơn 20 cm. U máu ≥10 cm được gọi là u máu khổng lồ.

3. Nguyên Nhân và Yếu Tố Nguy Cơ

Nguyên nhân chính xác của u máu gan vẫn chưa được biết rõ. Có ý kiến cho rằng u máu gan có thể được xác định bẩm sinh, và một số nhà nghiên cứu đã báo cáo các trường hợp u máu gan xảy ra trong gia đình, gợi ý khả năng liên kết di truyền.

Phơi nhiễm hormone được cho là gây ra sự phát triển của u máu gan . Các yếu tố sau đây được coi là yếu tố thúc đẩy hoặc làm tăng kích thước của khối u:

Giới tính nữ.
Liệu pháp estrogen và sử dụng thuốc tránh thai đường uống (có thể làm tăng nguy cơ hoặc tăng kích thước). Việc ngừng sử dụng thuốc tránh thai có thể dẫn đến thoái triển tổn thương.
Mang thai (do làm gián đoạn nồng độ hormone estrogen và progesterone).

· Liệu pháp thay thế cho các triệu chứng mãn kinh

4. Triệu chứng lâm sàng

U máu thường được phát hiện tình cờ trên hình ảnh chụp bụng hoặc trong quá trình xử lý các xét nghiệm sinh hóa gan bất thường. Hầu hết bệnh nhân không báo cáo triệu chứng.

Khi có triệu chứng, triệu chứng hay gặp là đau hoặc đầy bụng ở hạ sườn phải.
Các triệu chứng ít phổ biến hơn bao gồm buồn nôn, chán ăn và đầy bụng,trong trường hợp u máu lớn do chèn ép các cơ quan lân cận.
Trường hợp đau bụng cấp tính hiếm gặp, có thể do huyết khối hoặc chảy máu dẫn đến căng và viêm bao gan .
Đau bụng do huyết khối cấp tính có thể liên quan đến sốt và xét nghiệm sinh hóa gan bất thường .
Các biểu hiện hiếm gặp khác bao gồmchảy máu đường mật sau khi u máu vỡ vào đường mật . Các triệu chứng thường liên quan đến u máu lớn ( >10 cm)

5. Xét nghiệm và chẩn đoán

Xét nghiệm

Các xét nghiệm chức năng gan thường bình thường, nhưng có thể bất thường ở những bệnh nhân có biến chứng như huyết khối, chảy máu hoặc chèn ép đường mật.

Chẩn đoán

U máu gan chủ yếu là chẩn đoán bằng siêu âm nếu đáp ứng các tiêu chí sau :

●Có các đặc điểm điển hình (tức là, ranh giới đồng nhất, tăng âm, phân định rõ ràng).

●Kích thước tổn thương <2 cm.

●Bệnh nhân không có tiền sử xơ gan, nhiễm viêm gan B mãn tính hoặc bệnh ác tính ngoài gan

Nếu không đáp ứng được các tiêu chí này, chẩn đoán sẽ dựa trên hình MRI, CT scan

Người bệnh có tiền sử xơ gan, nhiễm virus viêm gan B mạn tính hoặc bệnh ác tính ngoài gan có nguy cơ mắc ung thư gan, cần chụp MRI, CT scan để xác nhận chẩn đoán u máu lành tính

*Siêu âm u máu gan cho thấy tổn thương đồng nhất, tăng âm với đường viền khắc*

Bề mặt cắt cho thấy màu nâu đến đỏ với các vùng xuất huyết khu trú và xơ hóa

6. Chẩn đoán phân biệt

Chẩn đoán u máu gan đa số dựa vào hình ảnh. Tuy nhiên, nếu đặc điểm hình ảnh trên hình ảnh không điển hình, có thể cần đánh giá bổ sung để phân biệt với các tổn thương khác như: Ung thư biểu mô tế bào gan, tổn thương di căn ở gan

7. Quản lý và điều trị

Bệnh nhân không có triệu chứng — Bệnh nhân không có triệu chứng mắc u máu gan không cần điều trị. Ngoài ra, không cần chụp hình ảnh theo dõi trừ khi bệnh nhân có các yếu tố nguy cơ mắc ung thư biểu mô tế bào gan

Việc theo dõi lâu dài các khối u máu cho thấy hầu hết các tổn thương đều phát triển chậm hoặc không phát triển và hiếm khi phát triển biến chứng.

Bệnh nhân có triệu chứng — Can thiệp hiếm khi cần thiết đối với bệnh nhân bị u máu gan. Tuy nhiên, bệnh nhân có các triệu chứng dai dẳng do u máu gan gây ra (ví dụ, đầy bụng, đau bụng) được đánh giá bởi các bác sĩ đa chuyên khoa (bác sĩ chuyên khoa gan, bác sĩ phẫu thuật gan mật) để cân nhắc can thiệp phẫu thuật. Quyết định can thiệp được cá nhân hóa và thường dựa trên mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và sự phát triển của các biến chứng.

Các chỉ định chính bao gồm:

Đau bụng không đáp ứng với thuốc giảm đau.
Tăng kích thước nhanh chóng.
Chẩn đoán không chắc chắn (để loại trừ khối u ác tính).
Biến chứng (ví dụ: chèn ép cơ quan, vỡ/chảy máu)

Phương pháp Điều trị

Phẫu thuật cắt khối u : Các phương pháp bao gồm cắt bỏ phân thùy, cắt thùy gan, hoặc cắt bỏ khối u

Phương pháp can thiệp và điều trị khác:

Tắc mạch động mạch (Arterial Embolization - TAE): Tắc mạch chọn lọc hoặc siêu chọn lọc bằng các chất như polyvinyl alcohol. Thủ thuật này hiệu quả trong việc hạn chế và đảo ngược sự phát triển của khối u, đặc biệt đối với u máu có nguồn cung cấp máu động mạch được xác định rõ ràng.
Đốt sóng cao tần (Radiofrequency Ablation - RFA): Đã được sử dụng để kiểm soát cơn đau trong các nghiên cứu nhỏ.
Xạ trị (Irradiation): Chiếu xạ gan với liều 15-30 Gray có thể dẫn đến thoái triển khối u. Tuy nhiên, xạ trị thường không được khuyến nghị là điều trị đầu tay do nguy cơ viêm gan bức xạ và ung thư thứ phát.

8. Tiên lượng

Tiên lượng chung cho hầu hết bệnh nhân bị u máu gan là thuận lợi vì hầu hết các tổn thương vẫn không có triệu chứng và không có biến chứng. Một số u máu sẽ phát triển theo thời gian; tuy nhiên tốc độ phát triển chậm và ý nghĩa lâm sàng vẫn chưa rõ dàng